مقدمه مترجم:

با توجه به اهمیت موضوع فضای سایبری و نقش آن در مواجهات و رودررویی های سال های اخیر در عرصه بین الملل و تغییر شکل و ابزارهای منازعات بین قدرت های مطرح و تاثیر گذار منطقه ای و بین المللی، و با عنایت به هجمه های آشکار و پنهان دشمنان به اشکال مختلف از حذف و ترور و حملات آشکار نظامی گرفته تا جنگ نرم و خرابکاری در فضای سایبری؛ بر آن شدیم تا موضوعی را مورد بررسی قرار دهیم که بویژه در چند سال اخیر بگونه ای تاثیرگذار در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی خودنمایی کرده است و معیار قدرت را در شکلی نوین به رخ کشیده است.

 « مرکز مطالعات راهبردی سیاسی و اقتصادی دمکراتیک عرب » که مقر آن در برلین آلمان می باشد در شماره اخیر مجله محکمه خود با عنوان « قضایا آسیویه »(مسائل آسیایی) مربوط به تابستان ۲۰۲۱ مقاله ای از خانم دکتر امیره صدیق استاد روابط بین الملل دانشگاه اسکندریه مصر منتشر نموده است که به موضوع رقابت سایبری ایران و اسرائیل پرداخته است اگر چه در این مقاله برخی از دیدگاه ها مورد تایید کلی ما نیز نمی باشد اما از حیث اهمیت موضوع ، بر آن شدیم تا رودررویی سایبری بین کشورمان و رژیم صهیونیستی را از نگاه دیگران منتقل و در پایان در مورد آن ارزیابی و یا احیانا ارائه راهکار مناسب را به همراه داشته باشیم.

 پیشگفتار:

سحرگاه یازدهم آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی (۲۲ فروردین ماه ۱۴۰۰) نیروگاه هسته ای نطنز بعنوان یکی از تاسیسات اصلی و مرکزی برنامه های هسته ای ایران دچار خرابکاری گردید؛ بگونه ای که در سیستم شبکه برق ویژه این نیروگاه نوعی نفوذ و رخنه پدید آمد که از خلال آن باعث انفجار و وارد شدن ضررهای اساسی به سیر تولید و غنی سازی اورانیوم در این نیروگاه گردید.

از ابتدای امر، وزیر امور خارجه (وقت) جمهوری اسلامی ایران، انگشت اتهام را به سمت رژیم صهیونیستی[۱] نشانه رفت و این خرابکاری را «تروریسم هسته ای » تعبیر نمود، دکتر ظریف در ادامه سخنان خود اظهار نمود که این خرابکاری بطور مستقیم مذاکرات وین را هدف قرار داده است که بدون پاسخ نخواهد ماند؛ در مقابل مسئولان رژیم صهیونیستی نیز بطور قاطع و جدی دخالت رژیم را نفی نکردند و حتی رسانه های آنان گام را فراتر نهاده و ادعا نمودند که موساد در این حادثه دست داشته است.

آنچه که در نظنز رخ داد اولین هجوم سایبری به تاسیسات هسته ای ایران بشمار نمی رود و همین نیروگاه با هدف متوقف سازی غنی سازی اورانیوم پیش از این نیز مورد حملات سایبری قرار گرفته بود؛ در همین راستا برخی از اهداف غیر نظامی در ایران همچون بنادر این کشور نیز مورد تهاجم سایبری قرار گرفتند که در اغلب آن ها انگشت اتهام بسوی رژیم صهیونیستی نشانه رفتند، در مقابل نیز این رژیم از حملات سایبری در امان نبود و برخی از تاسیسات زیر بنایی آنان مورد تهاجم قرار گرفتند که در آنها انگشت اتهام همیشه بسوی ایران نشانه رفته است، بدون شک این حملات و سایر عملیات های سایبری انجام شده بین ایران و رژیم صهیونیستی سوالاتی را پیرامون اهداف آشکار و نهان آن در ذهن بوجود می آورد که در ادامه بحث به برخی از آن ها اشاره می کنیم .

 سوالات و دیدگاه های مطرح شده در این تحقیق:

در راستای آنچه که مطرح گردید، یک سوال اساسی در این بین خودنمایی می کند که آیا حملات سایبری رخ داده بین طرفین در سال های اخیر ارتباطی با رقابت مهم و اساسی این دو (ایران و رژیم صهیونیستی) پیرامون جایگاه و نفوذ آنان در غرب آسیا دارد ؟

در پاسخ به این سوال اساسی به چند مورد فرعی اشاره می نماییم تا به اصل موضوع برسیم :

۱-    منظور از فضای سایبری چیست ؟ و تاثیر آن بر روابط بین الملل و مفاهیم اصلی آن چه می باشد؟

۲-    نوع رقابت ایران و رژیم صهیونیستی در غرب آسیا چیست؟ جلوه های رقابت ایرانی – اسرائیلی پیرامون قدرت سایبری کدامند؟

۳-    چگونه ایران و رژیم صهیونیستی در راستای نبرد و رقابت خود پیرامون جایگاه و نفوذ در غرب آسیا از فضای سایبری استفاده نمودند؟  

 *فضای سایبری و روابط بین الملل :

انقلاب اطلاعات و فن آوری ارتباطات بطور مستمر بر روابط بین الملل سایه گسترده است از اینرو و در نتیجه آن، بسیاری از مفاهیم سنتی همچون دولت ها، مرزها، حکمرانی بر سرزمین ها و مسائلی از این دست دچار دگرگونی در تعریف شدند، بگونه ای که دیگر طرف های درگیر و مطرح در عرصه بین الملل همان قدرت های همیشگی و مطرح باقی نماندند و نوع رودررویی ها و برخوردها نیز بصورت سنتی و قدیمی و آنگونه که تا پیش از وقوع انقلاب یاد شده بود نیست و با افزایش بکارگیری فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی در عرصه های مختلف زندگی، کشورها و حاکمان آن ها نیز با چالش های جدیدی نیز روبرو گشتند بویژه از زمانی که اطلاعات و فن آوری ارتباطات بعنوان ابزاری نوین جهت مدیریت بحران ها و حتی جنگ ها بکار گرفته شدند.

 «فضای سایبری» نیز در راستای انقلاب فن آوری ارتباطات ظهور کرد و از همان ابتدا سایه خود را بر روابط بین الملل گستراند بگونه ای که شاهد بروز مفاهیم جدید در این عرصه شدیم مفاهیمی همچون : قدرت سایبری، رودررویی سایبری، سلاح سایبری، مسابقه تسلیحاتی سایبری، امنیت سایبری، مقابله سایبری، جنگ سایبری و تروریسم سایبری بودیم لذا برای روشن تر شدن موضوع در ابتدا به تعریف فضای سایبری خواهیم پرداخت و سپس بطور خلاصه به مفاهیم روابط بین الملل که تحت تاثیر این فضا قرار گرفته اند اشاره خواهیم نمود.

*تعریف فضای سایبری:

واژه سایبر (cyber) ریشه یونانی دارد و بار اول در داستان های خیال انگیز علمی در سال ۱۹۸۴ میلادی بکار گرفته شد که معنای مختصر و کلی آن همانا هدایت و کنترل از راه دور می باشد.

 فضای سایبر یا فضای مجازی (Cyber Spase) در تعریف برخی نویسندگان عبارت است از: «مجموعه ای از ارتباطات درونی انسان ها از طریق رایانه و وسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی است.» البته شاید بهتر باشد آن را چنین تعریف کنیم: «محیط الکترونیکی واقعی است که ارتباطات انسانی به شیوه ای سریع، فراتر از مرزهای جغرافیایی و با ابزار خاص خود؛ در آن، زنده و مستقیم روی می‌دهد.

 قید « واقعی» مانع از این است که تصور شود مجازی بودن این فضا به معنای غیر واقعی بودن آن است؛ چرا که در این فضا نیز همان ویژگی‌های تعاملات انسانی در دنیای خارج همچون مسئولیت وجود دارد. ضمن این که فضای سایبر در واقع یک «محیط» است که ارتباطات در آن انجام می‌شود؛ نه صرف مجموعه ای از ارتباطات. از سوی دیگر، این ارتباطات گرچه ممکن است در همه حال بر خط (On Line) نباشد، ولی زنده و واقعی و مستقیم است. از این رو، تأثیر و تأثر بالایی در این روابط رخ می‌دهد.

 *تاثیر فضای مجازی بر روابط بین الملل و مفاهیم آن:

- قدرت سایبری:

« قدرت » یک مفهوم اساسی و زیربنایی در علوم سیاسی، در ابعاد ملی و بین المللی بشمار می رود از اینرو کانون توجه و اهتمام مطالعات علم سیاست بشمار می رود. بر همین اساس در واقع می توان گفت که روابط بین کشورها چیزی جز مبارزه برای کسب قدرت در پرتو طبیعت هرج و مرج گونه موجود بین المللی نیست که باعث می گردد تا دولت ها و کشورها برای کسب قدرت بیشتر و ارتقاء جایگاه بین المللی خود بطور مستمر با یکدیگر مبارزه و رقابت داشته باشند؛ همین امر باعث می گردد تا اغلب کشورها از نوعی « معضل امنیتی » در رنج بسر برند ؛ بطور کلی قدرت، توانایی تاثیرگذاری بر دیگران و هدایت او به سمت مصالح مورد نظر صاحبان قدرت می باشد.

اندیشکده بلفر در تعریف فضای سایبری، آن را قلمروی عملیاتی می‌داند که در آن از تجهیزات الکترونیکی و اطلاعاتی متصل به شبکه و اینترنت، استفاده می‌شود.

به گفته این اندیشکده، « قدرت سایبری » متشکل از منابعی است که با کنترل و ارتباطات الکترونیک و اطلاعات و زیرساخت‌های بر پایه رایانه، شبکه‌ها، نرم‌افزارها و مهارت‌های انسانی در ارتباط هستند. قدرت سایبری، توانایی کسب نتایج خواسته‌شده از راه استفاده از منابع اطلاعات متصل به بستر الکترونیک است؛ منابعی که در قلمروی سایبری یافت می‌شوند. به عبارت دیگر می‌توان گفت قدرت سایبری، توانایی استفاده از فضای سایبری برای اخذ نتایج و تأثیر گذاشتن در سایر محیط های عملیاتی است. قدرت سایبری موجب می‌شود که پیامدهای مطلوبی را از خلال فضای سایبری به‌دست آورد یا از ابزارهای سایبری برای تولید این پیامدها در سایر قلمروهای خارج از فضای سایبری استفاده کرد.

نکته مهم در تفاوت اعمال قدرت در فضای سایبری و سایر قلمروهای اعمال قدرت مانند دریا و زمین این است که جغرافیای فضای سایبری، بسیار تغییرپذیر است. نکته دیگری که باید به آن دقت کرد این است که در قلمروی سایبری حتی کشورهای کوچک یا گروه‌هایی که وابستگی به دولت‌ها ندارند می‌توانند در سطوحی به قدرت سایبری برسند.

 *مبارزه سایبری:

«منازعات بین المللی» انعکاس کشمکش های داخلی می باشد به این عبارت که از جمله اصول روابط بین الملل همانا دشمنی ها و تعارض منافع می باشد؛ مبارزه و درگیری به وضعیت و حالتی اطلاق می گردد که دو یا چند طرف جهت تحقق اهداف ناهمگون با یکدیگر درگیر می شوند؛ در همین راستا مفهوم منازعات وارد فضای سایبری نیز گردید، اینگونه منازعات دارای مفهوم مستقل و خودجوش نمی باشند و انعکاس همان منازعات بین المللی است که در عالم واقع و بگونه ای ملموس وجود دارند از اینرو می توان نتیجه گرفت که فضای سایبری و مجازی به ابزاری در اختیار طرف های درگیر در عرصه بین المللی تبدیل شده است.

 *سلاح سایبری و رقابت تسلیحاتی در آن:

ابزار و ذخایری که در جنگ ها بکار گرفته می شوند همان سلاح های جنگی است که در راستای این تعریف، سلاح سایبری همانا ابزارو وسایلی هستند که دارای طبیعت سایبری می باشند و در منازعات و حتی جنگ های سایبری بکار گرفته می شوند.

سلاح های سایبری به انواع مختلفی تقسیم می شوند که از جمله می توان به ویروس ها، تروجان ها (کرم های رایانه ای) برنامه های مخرب و سایر ادوات و برنامه هایی اشاره نمود که امنیت و سلامت سیستم های رایانه ای و شبکه های آنان و اطلاعات موجود در آن ها را مورد تهاجم سایبری قرار می دهند، یکی از ویژگی های سلاح های سایبری نسبت به سلاح های متداول جنگی، کم هزینه تر بودن آن ها می باشند و همچنین بکارگیری آن ها نیازمند دارا بودن مهارت های ویژه و تخصصی می باشد؛ بکارگیری سلاح های سایبری چیزی جز پایگاه های ساده و غیر آشکار نیاز ندارند و اغلب تهاجمات سایبری بسیار سریع و بعبارتی غافلگیرانه بوقوع می پیوندند.

از سویی دیگر ، « رقابت تسلیحاتی » در عرصه سلاح های جنگی همانا انباشت انواع سلاح ها از سوی دو طرف رقیب و یا درگیر می باشد همین امر در فضای سایبری نیز مصداق دارد و رقبا و طرف های درگیر بطور مستمر و همراه با توسعه فن آوری ها در اندیشه توسعه و گسترش سلاح های سایبری خود می باشند تا در زمان و مکان مناسب با اهداف دفاعی و گاه تهاجمی از آن ها بهره ببرند.

 *امنیت سایبری:

اَمنیَّت حالت فراغت نسبی از تهدید یا حمله یا آمادگی برای رویارویی با هر تهدید و حمله را گویند. امنیت از ضروری‌ترین نیازهای یک جامعه است، البته از حیث عملی برای مفهوم امنیت تعاریف همیشه نسبی بوده اند و تعریف مطلقی برای آن وجود ندارد.

از اینرو مفهوم امنیت از فضای سایبری تاثیر گرفته است ، امنیت سایبری که مربوط به حفاظت از فضای سایبری در برابر هرگونه تهدید می باشد ظهور کرد و منظور از آن اتخاذ تدابیر لازم جهت حمایت از هرگونه حملات سایبری و دشمنانه و سوء استفاده برخی از کاربران از فن آوری ارتباطات و اطلاعات می باشد؛ همچنین امنیت سایبری بدینگونه نیز تعریف شده است : بکارگیری مجموعه ای از وسایل فنی ، سازمانی و اداری که باعث جلوگیری از سوء استفاده کسانی که مجوز ورود و استفاده از اطلاعات خاص را ندارند تا از خلال آن ها به فرآیند ازتباطات و اطلاعات موجود نظم و امنیت ببخشند ، ملاحظه می گردد که اهتمام امنیت سایبری بر اتخاذ تدابیر لازم جهت حمایت از کاربران و شهروندان و آگاه سازی آنان از خطرات و تهدیدات موجود در این فضای لایتناهی می باشد.

 *مقابله شدید سایبری:

از تعریف مقابله و نحوه برخورد دو طرف متخاصم و ویژگی های آن در قالب کلی که بگذریم، به زبان ساده مقابله در فضای سایبری را می توان همانا میزان قدرت و توانایی کشور مهاجم علیه کشور متخاصم (آفند) و همچنین توانایی مقابله با تهاجم متقابل (پدافند) و پاسخگویی شدیدتر و البته مخرب تر تعریف کرد در این بین هر میزان که کشوری امورات خود را با تکیه بر فضای مجازی و سایبری بنا نهاده باشد هجوم و ضربه پذیری بیشتری را هم می توان برای آن کشور متصور بود.

 *تروریسم سایبری:

تروریسم از جمله مفاهیم هزارتوی روابط بین الملل بشمار می رود چرا که یک معنای جامع و مورد اتفاق همگان برای تعریف آن تاکنون مطرح نشده است، اضافه بر این که این مفهوم اغلب دچار سیاست زدگی می گردد بگونه ای که بعنوان مثال مدافعان از آزادی از نظر برخی دیگر تروریست بشمار می روند؛ اما از نظر کلی، تروریست همانا بهره گیری از تهدید و بکارگیری خشونت بصورت برنامه ریزی شده جهت تحقق اهداف سیاسی خاص بشمار می رود در همین راستا مفهوم تروریسم سایبری همچون تعریف یاد شده در خصوص تروریسم سنتی مصداق پیدا می کند که تنها تفاوت آن اینست که این تهدید و خشونت در فضای مجازی و سایبری اعمال می گردد و بعبارتی از فضای سایبری برای اجرای تهدیدات سیاسی بهره می برند.

 *جنگ سایبری:

جنگ سنتی و معمول همانا رودررویی و برخورد دو ارتش و نیروی مسلح با یکدیگر می باشد که امتداد سیاست های خاص یکطرف یا طرفین درگیر بشمار میرود بگونه ای که پس از شکست راه های مسالمت آمیز و به تعبیری دیپلماتیک ، طرفین برای تحقق اهداف خود به آن متوسل می شوند.

جنگ در فضای سایبری نیز تاثیر گرفته از تعریف یاد شده در بالا می باشد و شاید تنها تفاوت آن با جنگ سنتی ، غیر ملموس بودن ابزار و راه های آن می باشد که تنها طرفین درگیر میزان تخریب آن را احساس می کنند ، جنگ های سایبری از لحاظ شدت و ضعف به سه دسته تقسیم شده اند : نخست جنگ سایبری سرد با تاثیرگذاری بسیار اندک که شامل هجمه ها و بعبارتی دزدی های سایبری از عده ای کاربر یا همانا کلاهبرداری سایبری با تاثیرگذاری اندک می باشد؛ دوم ، جنگ سایبری با شدت متوسط که آن را مرحله ای بین جنگ سرد سایبری با جنگ شدید سایبری تعریف کرده اند و نوع سوم همانا جنگ شدید سایبری می باشد که از آن در رسیدن به اهداف نظامی و استراتژیک استفاده می گردد بعنوان مثال می توان بکارگیری آن در دستکاری سیستم های دفاعی کشورها، یا مختل نمودن سیستم ارتباطی و اطلاعاتی متداول موجود بین نیروهای حاضر در میدان نبرد و ایجاد شک و بی نظمی در بین تصمیم گیرندگان و فرماندهان نظامی را یاد نمود.

 *رقابت ایرانی – صهیونیستی پیرامون نفوذ در غرب آسیا و قدرت سایبری آنان :

پس از آنکه در مباحث گذشته بطور سریع در خصوص مفاهیم کلی فضای سایبری و تاثیرات و نقش آن بر روابط بین الملل و انواع رودررویی های سایبری سخن راندیم ، در این بخش بر آن هستیم تا به موضوع اصلی این تحقیق یعنی رقابت ایران و رژیم صهیونیستی در غرب آسیا بپردازیم که شامل بررسی پدیده رقابت این دو قدرت پیرامون کسب جایگاه منطقه ای که از سال ۲۰۰۳ میلادی بصورتی آشکارتر ظهور نمود می باشد، در ادامه به تحلیل اهمیت برنامه های انرژی هسته ای ایران در چارچوب همین رقابت خواهیم پرداخت و در نهایت به مهم ترین تلاش هایی که دو نیروی یاد شده رقیب برای کسب عنوان قوی تر و مطرح تر در عرصه سایبری اشاره خواهیم نمود.

 *رقابت ایرانی – صهیونیستی پیرامون نفوذ در منطقه غرب آسیا:

ریشه های رقابت جدی تر ایرانی – صهیونیستی در منطقه غرب آسیا را می توان به سال ۲۰۰۱ میلادی به بعد دانست به هنگامی که جورج بوش پسر – به همراه مدیریت محافظه کاران جدید – به ریاست جمهوری ایالات متحده رسید و از همان آغاز نسبت به تغییر ساختار منطقه غرب آسیا در چارچوب منافع آمریکا در منطقه و جهان بطور جدی وارد این مبحث گردید بگونه ای که طرحی با عنوان «خاورمیانه بزرگ» را مطرح نمود تا منافع و چشم داشت خود نسبت به منطقه غرب آسیا را از خلال این طرح بدست آورد، در همین راستا و بطور همزمان رژیم صهیونیستی نیز با استفاده از این طرح نسبت به بسط و گسترش سلطه گری خود بویژه در این منطقه مهم و راهبردی گام برداشت.

جهت اجرای طرح یاد شده، آمریکا وارد دو جنگ مهم شد که تاثیرات آن ها را همچنان در منطقه غرب آسیا شاهد هستیم ؛ این دو جنگ عبارت بودند از : نخست تهاجم نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی ( ناتو) به افغانستان در سال ۲۰۰۱ میلادی که پس از حملات ۱۱ سپتامبر و به بهانه مبارزه با تروریسم بوقوع پیوست؛ و دیگری تهاجم به عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی که نام آن را آزاد سازی عراق نهادند !! .

در نتیجه این دو جنگ، وضعیت امنیتی و جایگاه منطقه ای ایران بهبود یافت چرا که از دو دشمن دیرینه و خطرناک منطقه ای یعنی جنبش طالبان (که در آن سال ها بر افغانستان سلطه یافته بود) و رژیم صدام حسین رهایی یافته بود و به تبع آن در اندیشه گسترش نفوذ خود بویژه در این دو منطقه افتاده بود تا بر منطقه غرب آسیا سلطه خود را بگستراند، همین امر باعث گردید تا فصلی جدید از رقابت نفوذ بین رژیم صهیونیستی و ایران در این منطقه آغاز گردد.

 *بحران برنامه هسته ای ایران در چارچوب رقابت منطقه ای:

در راستای رقابت یاد شده بین رژیم صهیونیستی و ایران در منطقه غرب آسیا، بحران برنامه هسته ای ایران آشکار گردید ، این بحران در سال ۲۰۰۲ میلادی و پس از ادعای اپوزیسیون ایران مبنی بر آغاز فعالیت های هسته ای و غنی سازی اورانیوم توسط ایران در دو نیروگاه نطنز و اراک و بدور از نظارت آژانس بین المللی اتمی ، بر سر زبان ها و محافل بین المللی افتاد، که در پاسخ این ادعاها ایران به صراحت اعلام نمود که حق دارد تا جهت تولید برق از برنامه های هسته ای مسالمت آمیز استفاده نماید ، اما تردید و بدگمانی بین آمریکایی ها و غربی ها نسبت به اهداف و قدرت و توانایی ایران در غنی سازی اورانیوم و همچنین صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای ، افزایش پیدا کرد .

دستیابی ایران به سلاح اتمی بی تردید در توازن قدرت اقلیمی این کشور در منطقه غرب آسیا خلل ایجاد می نماید؛ چرا که همچنان رژیم صهیونیستی یگانه قدرت و کشوری است که دارای سلاح های اتمی می باشد و علی رغم طرح ارائه شده مبنی بر « منطقه غرب آسیا تهی از سلاح اتمی » که از سوی کشور مصر در دهه نود از قرن بیستم در سازمان ملل متحد مطرح گردید و با حمایت ایران نیز همراه بود ، اما رژیم صهیونیستی به این پیمان نپیوست تا داشتن سلاح اتمی را بعنوان امتیازی برای کسب برتری در منطقه غرب آسیا به رخ جهانیان بکشد. بدون شک اسرائیل برای حفظ این برتری و انحصار در سلاح اتمی ، اجازه نخواهد داد تا هیچ کشور دیگری به این سلاح ها دست یابند.

دستیابی ایران به سلاح اتمی ، رقیبان و دشمنان دیرینه این کشور همچون عربستان سعودی و ترکیه را به این اندیشه می اندازد تا در فکر تصاحب انرژی اتمی و به تبع آن سلاح اتمی باشند که این امر باعث می گردد تا توازن قدرت در منطقه، دیگر در انحصار و اختیار رژیم صهیونیستی باقی نماند؛ بلند پروازی های هسته ای ایران بویژه در زمینه غنی سازی اورانیوم با درصد بالا بدون شک به چالشی برای منافع و مصالح رژیم صهیونیستی تبدیل شده است از اینرو برنامه هسته ای ایران را می توان سیمایی دیگر از رقابت ایرانی – اسرائیلی جهت نفوذ در منطقه غرب آسیا دانست.

در همین راستا رژیم صهیونیستی تلاش نموده است تا مانع از پیشرفت برنامه هسته ای ایران گردد بعنوان مثال : این رژیم ، ایران اتمی را تهدیدی برای امنیت و صلح بین المللی بیان نموده است و امکان بکارگیری قدرت جهت جلوگیری از بلند پروازی های هسته ای ایران از سوی آمریکا و اسرائیل را دور از انتظار ندانسته است ، همچنین این رژیم سیاست های رئیس جمهور اسبق آمریکا باراک اوباما را در سال ۲۰۱۵ میلادی که منجر به امضای سند برجام گردید را محکوم نمود و خروج آمریکا از این پیمان توسط رئیس جمهور سابق آمریکا دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ را مبارک و گامی به جلو قلمداد نمود؛ بالاخره اینکه رژیم صهیونیستی با تمایل رئیس جمهور کنونی آمریکا بایدن جهت بازگشت به برجام را مخالفت نموده و مذاکرات در حال انجام در وین را محکوم نموده است در همین راستا و با بهره جویی از حملات سایبری به تاسیسات هسته ای ایران سعی در ایجاد اخلال در غنی سازی اورانیوم و متوقف ساختن آن دارد.

 *رقابت سایبری ایران و اسرائیل :

در چارچوب کسب قدرت و نفوذ در منطقه غرب آسیا، رقابت ایران و رژیم صهیونیستی وارد فضای سایبری نیز گردید بگونه ای که دو طرف ، بطور جدی پیرامون کسب قدرت سایبری و پیشرفت سلاح های سایبری رقابت می نمایند در همین راستا ، در این تحقیق به موضوعاتی همچون : پیشرفت قدرت و سلاح سایبری جهت بکارگیری آن در زمینه های تهاجمی و دفاعی و بکارگیری فضای سایبری بعنوان کارزاری برای رقابت جهت کسب جایگاهی قوی تر بویژه در منطقه غرب آسیا خواهیم پرداخت.  

*پیشرفت قدرت سایبری رژیم صهیونیستی:

برخی از تحقیقات و مطالعات بر این نکته اشاره دارند که اسرائیل از سال ۱۹۵۲ میلادی در درون ارتش خود یگان ویژه جنگ های سایبری تاسیس نموده است !!! اما بطور جدی در سال ۲۰۰۸ بود که پس از عملیات نظامی « سرب گداخته» (جنگ ۲۲ روزه بر علیه حماس در غزه) اعلام نمود که در این جنگ بطور وسیعی از قدرت سایبری نیز استفاده نموده است.

بطور کلی، برخی بر این باورند که اسرائیل از قدرت قابل توجهی در زمینه سایبری برخوردار است و توانایی دارد تا به دشمنان خود در این عرصه ضربه های مهلکی وارد نماید، بعنوان مثال در سال ۲۰۱۰ و در پی هجوم سایبری به تاسیسات نیروگاه هسته ای نطنز با ویروس « ستاکس نت » که به کارشکنی در امر این نیروگاه منجر گردید اولین نگاه ها و انگشت اتهام به سمت رژیم صهیونیستی نشانه رفت.  

 شایان توجه است که ستاکس‌نِت: (Stuxnet)یک بدافزار رایانه‌ای طبق نظر شرکت‌های نرم‌افزار امنیت رایانه‌ای: کرم رایانه‌ای یا تروجان است که اولین‌بار در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۰ توسط ضدویروس وی‌بی‌ای۳۲ شناسایی شد. این بدافزار با استفاده از نقص امنیتی موجود در میانبرهای ویندوز، با آلوده کردن رایانه‌های کاربران صنعتی، فایل‌های با قالب اسکادا که مربوط به نرم‌افزارهای WinCC و PCS۷ شرکت زیمنس می‌باشد را جمع‌آوری کرده و به یک سرور خاص ارسال می‌کند.

براساس نظر کارشناسان شرکت سیمانتک، این بدافزار به دنبال خرابکاری در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز بوده‌است.

در اواخر ماه مه ۲۰۱۲ رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند که استاکس‌نت مستقیماً به دستور اوباما رئیس‌جمهور وقت آمریکا طراحی، ساخته و راه اندازی شده است، گرچه در همان زمان احتمال این می‌رفت که آمریکا تنها عامل سازنده نباشد. در ۷ ژوئیه سال ۲۰۱۳، ادوارد اسنودن در مصاحبه‌ای با اشپیگل اعلام کرد این بدافزار با همکاری مشترک آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا و اسرائیل طی عملیاتی به نام عملیات بازی‌های المپیک ساخته شده‌است. در سال ۲۰۱۶ الکس گیبنی مستندی به نام روزهای صفر در مورد استاکس‌نت منتشر کرد که در آن این ویروس محصول مشترک ایالات متحده آمریکا و واحد ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل معرفی شده‌است.

اسرائیل ، تنها به پشتیبانی و حمایت کشورهای غربی در زمینه پیشرفت قدرت سایبری خود اکتفا نکرده است و به خودسازی و خودکفایی در این زمینه نیز تکیه نموده است از اینرو از مهاجرین یهود بویژه دانش آموختگان در روسیه نهایت استفاده را برده است همچنین این رژیم ، از تحقیقات علمی در این زمینه ها به شدت استقبال و حمایت می کند و برای انجام آن ها بودجه های قابل توجهی را تخصیص می دهد؛ در این راستا بعنوان مثال باید اذعان داشت که دانشکده های علوم رایانه ای و سیستم های اطلاعاتی در اسرائیل ، در لیست بهترین دانشکده ها در سطح جهان بشمار می روند که یکی از بارزترین اهداف آن ها تربیت کادر و مهندسینی است که قادر خواهند بود حملات سایبری بر علیه دشمنان رژیم ترتیب دهند و همچنین بتوانند هر هجمه و رخنه امنیتی دشمنان را خنثی سازند.

در سال ۲۰۱۱ میلادی نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی اعلام نمود در پی آن است تا اسرائیل به یکی از ابر قدرت های سایبری جهان تبدیل شود از اینرو « دفتر ملی فضای سایبری » را در سال ۲۰۱۲ تاسیس نمود و در سال ۲۰۱۵ مبادرت به تاسیس « کمیته ملی سایبری » نمود که با هدف سیاستگذاری کلان در این زمینه آغاز بکار نمود ،  همچنین همزمان « یگان نظامی » ویژه ای در ارتش این رژیم آغاز بکار نمود که مسئولیت عملیات الکترونیکی را عهده دار می باشد.

آمار حاکی از ان دارد که تا آغاز سال ۲۰۱۶ ، رژیم صهیونیستی بیش از ۳۰۰ شرکت در زمینه امنیت سایبری را راه اندازی کرده است بگونه ای که در سطح جهانی پیشرو بشمار رفته و به بسیاری از کشورهای جهان فن آوری پیشرفته در این زمینه ها را صادر می کند.

نکته شایان توجه این است که علی رغم پیش بینی دارا بودن قدرت قابل توجه سایبری از سوی رژیم صهیونیستی ( بر حسب ادعای خود آنان و برخی از برآوردها و تحلیل های سیاسی) اما بر اساس شاخص قدرت سایبری در سال ۲۰۲۰ که از سوی مدرسه حکمرانی هاروارد کندی آمریکا هر ساله منتشر می گردد هیچکدام از دو رقیب یاد شده یعنی ایران و رژیم صهیونیستی جزو ابرقدرت های سایبری جهان بشمار نیامده اند؛ بر اساس جدول اعلام شده ده کشور برتر در زمینه های سایبری در جهان عبارتند از : ایالات متحده آمریکا، چین، انگلستان، روسیه، هلند، فرانسه، آلمان، کانادا، ژاپن و استرالیا.

 *پیشرفت قدرت سایبری ایران :

توجه ویژه ایران به پیشرفت قدرت سایبری به دهه نخست از قرن بیست و یکم باز می گردد ، بگونه ای که در سال ۲۰۰۵ سپاه پاسداران به فکر تاسیس فرماندهی سایبری در کشور افتاد که البته دو عامل مهم و اساسی باعث اهتمام بیشتر و سرعت بخشیدن به آن گردید : نخست درک این نکته از سوی رهبران ایران مبنی بر اینکه ایالات متحده با حمایت از اپوزیسیون داخل در اندیشه براندازی نظام می باشد که این امر همزمان با رویدادهای سال ۲۰۰۹ میلادی ( مشهور به جنبش سبز) و در جریان انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن  مجدد آقای احمدی نژاد بود و عامل دیگر همانا پی بردن به مورد هجمه قرار گرفتن تاسیسات هسته ای از سوی دشمنان از طریق سایبری بود.

این دو عامل ، نقشی اساسی بر ترسیم نقشه راه ایران جهت توسعه و پیشرفت قدرت سایبری داشتند ؛ با این کار در اصل از سویی نظام بر استقرار سیاسی خود می افزاید و از فضای سایبری در زمینه رصد تحرکات مخالفین بهره می جوید و از سوی دیگر با استفاده حداکثری از فضای سایبری و با اهداف تهاجمی و تدافعی قادر خواهد بود کنترل رودررویی های خود با دشمنانش را بر دست گرفته و در برابر هر هجمه ای بویژه آنهایی که برنامه های هسته ای را مورد هدف قرار داده و می دهند ، ایستادگی نماید.

به منظور تحقق اهداف یاد شده ، با هدف بهبود توانایی های سایبری ، بودجه تخصیصی در این زمینه رشد چشمگیری داشت بگونه ای که در سال ۲۰۱۲ میلادی توانست با استفاده از هکرهای «بچه گربه وحشی» مخالفان نظام در خارج از کشور را رصد و تحت کنترل در آورد ؛ در همان سال و با هدف ترسیم راهبرد سایبری و مجازی در زمینه های تدافعی و تهاجمی، مبادرت به تاسیس «شورایعالی فضای مجازی» نمود ؛ در سال ۲۰۱۳ میلادی از اینترنت ملی و پست الکترونیکی ملی رونمایی کرد و با افزایش حملات سایبری به تاسیسات هسته ای و غیر هسته ای ایران به توسعه و تقویت آنچه که بنام «قلعه فن آوری» شهرت دارد پرداخت تا در برابر هرگونه تهاجم سایبری مخرب ایستادگی نماید.

همانند رژیم صهیونیستی، ایران نیز به توانایی های داخلی در زمینه توسعه و پیشرفت سایبری تکیه نموده است بگونه ای که سهم قابل توجهی از فضای آموزشی و دانشگاهی کشور در سراسر ایران به این امر اختصاص یافته است و مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی متخصص در زمینه فن آوری اطلاعات و برنامه نویسی و همچنین مقابله با حملات سایبری راه ندازی شده و فعالیت دارند.

اضافه بر همه اینها، ایران برای تولید و پیشرفت در زمینه سلاح های سایبری به متخصصان داخلی تکیه نموده است بگونه ای که ناظران بین المللی اذعان داشته اند که ایران از سال ۲۰۱۲ به بعد رشد چشمگیری در این زمینه داشته است اما همچنان راهی طولانی در پیش رو دارد تا بتواند همچون آمریکا، رژیم صهیونیستی، روسیه و یا چین به یک ابر قدرت سایبری در جهان تبدیل شود ؛ برخی نیز بر این اعتقاد هستند که ایران در سطح تهاجمی هنوز به آن قدرتی نرسیده است که قادر باشد ضربات وسیع و مخرب به دشمنان خود وارد نماید بلکه توانایی آنها به اهداف کوچک محلی همچون بانک های داخلی و یا خطوط انتقال برق و نمونه هایی از این دست خلاصه می گردد ، توانایی های هجومی سایبری ایران بیشتر به مسائلی همچون فیشینگ، استیلاء و محو اطلاعات پایگاه های اینترنتی و از کار انداختن موقت و حتی دائمی برخی از سایت ها خلاصه می گردد.

 *حملات متبادل سایبری ایران و رژیم صهیونیستی :

در این بخش نگاهی خواهیم داشت به عمده ترین و مهم ترین حملات سایبری که ایران و رژیم صهیونیستی از سال ۲۰۱۰ به بعد به هم داشته اند :

۱-    حمله سایبری به تاسیسات هسته ای نطنز در سال ۲۰۱۰ میلادی:

تاسیسات هسته ای نطنز در سال ۲۰۱۰ میلادی مورد حمله سایبری قرار گرفت که بدلیل نوع ویروس بکار گرفته شده در این حمله ، به «ستاکس نت» شهرت یافت ، این ویروس سیستم مرکزی غنی سازی اورانیوم را مورد هدف قرار داد و موفق گردید تعداد یکهزار از دستگاه های غنی سازی را از چرخه تولید خارج نماید ، نکته قابل توجه در این تهاجم گمراه نمودن دست اندرکاران این نیروگاه هسته ای بود که علی رغم از کار افتادن دستگاه ها ، بر این اعتقاد بودند که هیچ مشکلی در بین نیست و تاسیسات همچون گذشته در حال تولید و کار می باشند ، در آن زمان حمله ستاکس نت بعنوان نخستین و قوی ترین هجوم سایبری به تاسیسات هسته ای شناخته شد و از همان آغاز ، انگشت اتهام به سمت ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی نشانه رفت ، که البته اتهام نادرستی نیز نبود و متخصصان در امر امنیت سایبری اظهار داشتند بدلیل میزان پیشرفت ویروس ، چنین هجمه ای نمی تواند کار کاربران عادی باشد و بدون شک دولت و حکومتی پشت سر آن قرار دارد، این ادعا بعدها با مطالعات و تحقیقات بیشتر آشکارتر گردید و اعلام گردید که ویروس ستاکس نت محصول مشترک آمریکا و رژیم صهیونیستی است که با هدف ایجاد خلل در برنامه های هسته ای ایران تولید شده بود ؛ در کل این تهاجم نقطه عطفی در حملات سایبری بشمار می رود که نشان داد دیگر تنها به اطلاعات و سرقت آنها خلاصه نمی گردد بلکه به سیستم های کاربردی نیز ورود پیدا کرده است.

 ۲-    مجموعه حملات سایبری در سال ۲۰۱۲ میلادی :

در این سال ایران شاهد حملات سایبری متعددی بود که از جمله مهم ترین آنها حمله به برنامه های هسته ای از طریق ویروس «شعله آتش» یا همان بدافزار FLAME بود ؛ بر اساس گزارش سازمان فناوری اطلاعات ایران ،‌ این بدافزار از جمله بدافزارهای پیچیده ای محسوب می شد که برای انجام فعالیت خود دارای رمزنگاری های زیادی بوده و بر اساس آزمایش های صورت گرفته، از طریق ۴۳ آنتی ویروس مختلف، امکان شناسایی این بدافزار وجود نداشته است  و بر اساس گفته رئیس وقت سازمان فناوری اطلاعات ایران: این ویروس توسط مرکز ماهر ( مرکز امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه ای )‌ کشف و ضد ویروس آن نیز در این مرکز تولید شد، لازم به یادآوری است که عاملان تولید و پخش این بدافزار هرگز معرفی نشدند.

در ماه آوریل همان سال ، وزارت نفت ج.ا.ایران اعلام نمود که یکی از تاسیسات مرکزی و اصلی تولید و صادرات نفت کشور مورد تهاجم سایبری قرار گرفت که منجر به برخی ضررهای موقت گردید که البته در مدت زمان کوتاهی ضمن رفع اشکالات پیش آمده از نفوذ ویروس به سایر سیستم ها نیز جلوگیری بعمل آمد؛ در همان زمان برخی از گزارشات حاکی از آن داشت که رژیم صهیونیستی با توسعه و انتشار ویروس «شعله آتش» و با هدف از کار انداختن تاسیسات نفتی ایران و وارد کردن ضربه اقتصادی به ایران مبادرت به این هجوم کرده است.

در اواخر همان سال یکی از کارخانجات صنعتی بزرگ در جنوب کشور نیز مورد هجوم سایبری توسط ویروس ستاکس نت قرار گرفت که مسئولان امر اعلام کردند به سرعت توانستند این هجوم را دفع نمایند.

 ۳-    حملات سایبری ایران در حین عملیات نظامی «صخره سخت» صهیونیست ها به غزه :

رژیم صهیونیستی در حین عملیات نظامی خود علیه نوار غزه که نام «صخره سخت» بر آن نهاده بود اعلام کرد که از سوی ایران مورد تهاجم سایبری قرار گرفته است ، علی رغم اینکه اسرائیل اعلام نمود که حملات یاد شده نتوانسته اند خسارات مهمی وارد نمایند اما در عین حال میزان و اهداف عملیات را قابل توجه و سنگین اعلام نموده است اگر چه مدعی شدند که اهداف مورد تهاجم نظامی و زیر بنایی نبوده و سازمان های مدنی و غیر نظامی مورد تهاجم قرار گرفته اند بعنوان مثال حساب کاربری وزیر دفاع رژیم صهیونیستی بر شبکه اجتماعی توییتر از جمله اهداف مورد تهاجم اعلام شد.

 ۴-    حمله به یکی از شبکه های راهبردی ایران در سال ۲۰۱۸:

در آغاز سال ۲۰۱۸ میلادی، تنها چند ماه پس از خروج آمریکا از برجام که در سال ۲۰۱۵ به امضاء رسیده بود، ایران اعلام نمود که یکی از شبکه های مهم و راهبردی کشور – بدون اشاره به مکان دقیق – توسط ویروس مورد تهاجم سایبری قرار گرفته است ، در همین راستا وزیر وقت ارتباطات و فن آوری اطلاعات بطور غیر مستقیم انگشت اتهام را به سمت آمریکا و رژیم صهیونیستی نشانه رفت و اظهار داشت همان طرف هایی که در گذشته با «ستاکس نت» ما را مورد تهاجم قرار دادند مجددا دست به تهاجمی دیگر زده اند و آنان را تهدید نمود که از طریق دادگاه های بین المللی پیگیر آن خواهند بود ، در مقابل رژیم صهیونیستی سکوت اتخاذ نمود و پاسخی به این اتهامات نداد.

 ۵-    ناکامی چند باره ایران در پرتاب ماهواره و گمانه زنی پیرامون حملات سایبری:

ایران در سال های ۲۰۰۹ ، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ با موفقیت توانسته بود ماهواره های خود را پرتاب نماید، اما در سال های اخیر و بطور مکرر در پرتاب ماهواره ناموفق نشان داده است بعنوان مثال: در ماه های ژانویه، فوریه و آگوست سال ۲۰۱۹ میلادی یطور متوالی در پرتاب ماهواره ناکام ماند و حتی در پرتاب سوم ایران بطور رسمی اعلام نمود که جایگاه پرتاب دچار انفجار شده است البته این نکته را باید در نظر داشت که میانگین عدم موفقیت کشورها در پرتاب ماهواره ها در حدود %۵ می باشد اما این میزان در ایران به بیش از ۶۷% افزایش پیدا کرده است بگونه ای که این گمانه را در نزد برخی از تحلیلگران ایجاد نمود که ممکن است در این بین عملیات تخریبی و حملات سایبری نیز نقش داشته باشند بویژه پس از توییتی که نخست وزیر وقت اسرائیل و پس از چهارمین ناکامی ایران در توییتر خود درج نمود مبنی بر اینکه در این انفجار و ناکامی رژیم صهیونیستی نقش داشته است ، البته ایران وجود چنین حملاتی را نفی نمود و اظهارات نخست وزیر اسرائیل را چیزی جز جنگ روانی ندانست.

در همین راستا رئیس جمهور وقت آمریکا دونالد ترامپ نیز دست داشتن کشورش در انفجار ماهواره ظفر را نفی نمود اما همچنان این گمانه زنی وجود دارد که عدم توفیق ایران آنهم بطور مکرر در پرتاب ماهواره ها می تواند شائبه وجود حملات سایبری را تشدید بخشد.

 ۶-     حمله سایبری علیه شبکه آبرسانی اسرائیل در آوریل ۲۰۲۰:

بنا به اظهارات رئیس دستگاه سایبری اسرائیل، شبکه آبرسانی این رژیم در ماه آوریل ۲۰۲۰ مورد تهاجم وسیع سایبری قرار گرفت اما ادعا نمودند که بدون وارد آمدن هیچگونه ضرری قادر به مقابله با آن حمله شدند و اعلام کردند در صورت موفقیت، این حمله می توانست کشور را به بحران آبی سوق دهد و حتی ممکن بود آب شرب به کولور و یا مواد شیمیایی دیگر آلوده گردد ؛ اگر چه بطور مستقیم مسئولین انگشت اتهام را بسوی ایران نشانه نرفتند اما گزارشات خبری و مطبوعاتی ایران را متهم اصلی این حمله اعلام کردند .

رئیس دستگاه سایبری رژیم صهیونیستی این حمله را نقطه عطف حملات سایبری اعلام نمود و گفت تاکنون و بطور مستقیم زندگی اجتماعی مردم مورد تهاجم قرار نگرفته بود که این می تواند شکل جدید و خطرناک تری بشمار رود ؛ اگر چه مسئولین ایرانی بطور مستقیم و آشکار مسئولیت این حمله را به گردن نگرفتند اما از آنجاییکه به مدت زمانی کوتاه تاسیسات بندر شهید رجایی ایران از سوی اسرائیل مورد حمله سایبری قرار گرفتند برخی این حمله سایبری را پاسخ به حملات گذشته ایران قلمداد نمودند.  

 ۷-    حمله سایبری به تاسیسات بندر شهید رجایی در ماه مه ۲۰۲۰:

همانگونه که اشاره شد در مدت زمان کمتر از یکماه پس از حمله سایبری به تاسیسات آبرسانی رژیم صهیونیستی ، روز ۱۹ می ۲۰۲۰ شبکه رایانه ای بندر شهید رجایی مورد تهاجم سایبری قرار گرفت.

در همین راستا بصورت غیر رسمی و از طریق خبرگزاری ها ، انگشت اتهام به سمت اسرائیل نشانه رفت اگر چه مسئولان امر همان زمان این حمله را بی اثر و شکست خورده توصیف نمودند اما روزنامه واشنگتن پست طی گزارشی ادعا نمود که این حمله باعث ایجاد اختلال در حرکت دریایی ناوگان های تجاری موجود در خلیج فارس و بویژه تنگه هرمز گردید.

 ۸-    حمله سایبری به مراکز تحقیقات ویروس کورونا رژیم صهیونیستی در ماه می ۲۰۲۰ :

حدود یک هفته پس از مورد تهاجم قرار گرفتن تاسیسات بندر شهید رجایی در ایران ، برخی از مراکز تحقیقات پیرامون ویروس کورونا در رژیم صهیونیستی مورد حمله سایبری قرار گرفتند اگر چه طرف اسرائیلی اطلاعاتی در خصوص تعداد مراکز و نحوه هجوم بیان نکردند اما بطور تلویحی اعلام کردند که هدف از حملات سایبری سرقت اطلاعات نبوده و تنها به تعویق افتادن تحقیقات و نتایج آن ها مورد هدف بوده است همچنین با توجه به زمان آن مجددا و بصورت غیر رسمی انگشت اتهام به سمت ایران نشانه رفت.

 ۹-    آتش سوزی در تاسیسات هسته ای نیروگاه نطنز در جولای ۲۰۲۰ :

جولای سال ۲۰۲۰ میلادی نیروگاه هسته ای نطنز دچار آتش سوزی گردید ، مسئولان ضمن تایید این خبر اظهار داشتند که در بخش سیستم های غنی سازی (سانتریفیوژها) آتش سوزی رخ داده است که نتیجه خرابکاری و حمله سایبری می باشد ، از همان آغاز خبرگزاری رسمی کشور دشمنان ایران در راس آن ها آمریکا و اسرائیل را مسئول این خرابکاری معرفی کردند اما بطور رسمی چیزی در این خصوص منتشر نگردید در گزارشات رسمی بیان گردید که این آتش سوزی خسارات قابل توجهی در بر داشته است و بخش عمده ای از فعالیت این نیروگاه متوقف شده است.

 ۱۰-  هک و سرقت اطلاعات شرکت صنایع هوایی رژیم صهیونیستی در دسامبر ۲۰۲۰ :

در اواخر سال ۲۰۲۰ میلادی گروهی از هکرهای ایرانی اعلام کردند که موفق به هک و سرقت اطلاعات از شرکت التا وابسته به صنایع هوایی رژیم صهیونیستی شده اند این شرکت یکی از شرکت های پیشگام در زمینه سیستم های الکترونیکی و ساخت رادار و ارتباطات و جنگ الکترونیکی در جهان بشمار می رود و نکته شایان توجه در این امر اینست که هکرها تنها می خواستند به جهانیان بویژه اسرائیلی ها اثبات نمایند که قادر می باشند سخت ترین و شدیدترین تدابیر امنیتی سایبری را شکسته و وارد سیستم های مورد هدف خود شوند.

 ۱۱- حمله دیگر سایبری به تاسیسات نیروگاه هسته ای نطنز در آوریل ۲۰۲۱ :

روز یازدهم آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی و برای چندمین بار ، نیروگاه هسته ای نطنز مورد حملات سایبری قرار گرفت و ضمن رخنه به هسته مرکزی نیروگاه ، باعث بروز انفجار و نابودی کامل سیستم برق رسانی شد ؛ این حمله در شرایط حساس سیاسی بوقوع پیوست بگونه ای که از یکطرف تنها پس از دو روز از اعلام آغاز بکار سیستم های پیشرفته غنی سازی و سرعت گرفتن آن از سوی مسئولان در ایران و از سویی دیگر همزمان با اعلام جو بایدن رئیس جمهور آمریکا مبنی بر بازگشت به برجام و آغاز مذاکرات غیر مستقیم در وین بود که مخالفت آشکار مسئولان رژیم صهیونیستی به این بازگشت را در پی داشت.

در این مورد بطور مخصوص مسئولان ایرانی موضعگیری نمودند و اسرائیل را مسئول این عمل تخریبی معرفی و به آن عنوان «تروریسم هسته ای» اطلاق کردند ؛ در این خصوص مسئولان رژیم صهیونیستی بطور رسمی اظهار نظری ارائه نکردند اما رسانه ها به نقل از منابع اطلاعاتی و امنیتی آن را یک عملیات الکترونیکی از سوی موساد اسرائیل اعلام کردند ؛ از سویی دیگر وزیر وقت امور خارجه ایران اسرائیل را متهم نمود که با این عملیات بطور مستقیم مذاکرات وین را هدف قرار داده است .

در خصوص خسارات وارد شده به نیروگاه هسته ای نطنز برخی از منابع خبری و امنیتی اظهار داشتند که حجم ضررهای وارده به نیروگاه تا حدی است که فعالیت این نیروگاه حداقل تا ۹ ماه متوقف خواهد بود اما در مقابل رئیس وقت سازمان انرزی اتمی ایران اعلام کرد که غنی سازی اورانیوم در این نیروگاه متوقف نشده است و همچنان و با قدرت به کار خود ادامه می دهد.

 ۱۲-   حمله سایبری به اماکن تجاری و پایگاه های خبری رژیم صهیونیستی در ماه می ۲۰۲۱:

در مدت زمان کمتر از یکماه پس از عملیات تخریبی در نیروگاه نطنز ، برخی از اماکن تجاری و شرکت های مهم بازرگانی در اسرائیل مورد هک و سرقت قرار گرفتند که اینبار هک کنندگان از صاحبان این اماکن باج خواهی نیز نمودند و جهت عدم انتشار اطلاعات مهم تجاری از آنان مبالغی با پول الکترونیکی «بتکوین» درخواست نمودند ، کارشناسان فضای مجازی در اسرائیل بین این هک کنندگان و ایران ارتباط تنگاتنگ کشف کردند.

اضافه بر آن و بطور همزمان چند پایگاه خبری اسرائیل همچون «اسرائیل الیوم» و «کان نیوز» نیز مورد هجوم سایبری قرار گرفتند و تا مدتی از دسترس خوانندگان خارج شده بودند.

 .... و آخر کلام :

اینکه در جهان چه تعداد حملات سایبری در سال انجام می پذیرد و اهداف آنها چه بوده و هست بحثی بسیار مفصل را می طلبد و اینکه کشورمان ایران تنها کشوری نیست و نخواهد بود که در معرض حملات سایبری قرار داشته و خواهد داشت نیز شکی وجود ندارد همچنین اصولا بحث جنگ سایبری و انواع آن و اهداف آن دارای انشعابات متعدد و اغلب تخصصی و پیچیده است که قرار نیست در این مقاله (حتی اگر توان و تخصص آن را دارا باشیم) بپردازیم.

آنچه که از خلال این مقاله توجه ما را بیشتر به خود معطوف نمود چرخش و رویکردی است که حملات سایبری – امنیتی دشمنان داشته است که همانا توجه به بخش اجتماعی و تاثیرات حملات بطور مستقیم بر زندگی روزمره مردم می باشد ؛ اگر تا چند سال گذشته دشمنان اهداف نظامی – امنیتی ما برایشان در اولویت بوده است در یکی دو سال اخیر نشان داده اند که چنانچه امنیت اجتماعی و بعبارتی ساده تر معیشت و برنامه روزمره مردم را نشان بروند سریعتر به اهداف خود که همانا ایجاد آشوب های اجتماعی است دست می یابند، آنچه که در آبان ماه سالجاری در خصوص ایجاد اختلال در ۴۳۰۰ جایگاه توزیع سوخت در کشورمان رخ داد می تواند زنگ خطری جدی برای پیشگیری از حوادث غیر مترقبه سایبری برای فردای کشورمان باشد که دشمنان می توانند با ایجاد اخلال در مواردی که بیشتر جنبه عمومی و اجتماعی دارند و بعبارتی همه گیرتر از سایر خدمات اجتماعی است باعث بروز تنش ها و ناآرامی های اجتماعی گردند بعنوان مثال : زندگی روزمره ما ایرانی ها از حیث گردش مالی و زندگی اقتصادی چه خرد و چه در سطح کلان آن ، امروزه خلاصه می گردد در چند عدد کارت بانکی و اعتباری و الکترونیکی ؛ از حمل و نقل ساده درون شهری گرفته تا خرید اقلام مصرفی و روزانه تا دادو ستد واحدهای صنفی کوچک تا معاملات کلان بنگاه های اقتصادی بزرگ و .... همه و همه و با حداقل ممکن از جابجایی اسکناس در سطح کشور، از طریق الکترونیکی و مجازی صورت گرفته و می گیرد، حال روزی را تصور کنید که این سیستم گسترده و منظم گردش مالی در کشور با حمله ای سایبری مواجه گردد و همزمان ماشین تبلیغاتی دشمن به نشر شایعاتی مبنی بر ورشکسته شدن دولت و موضوعاتی از این قبیل بپردازند در اینصورت و به یکباره بیش از ۲۲۵۰۰ شعبه بانکی موجود در کشور مورد هجمه خیل عظیمی از مشتریان و کاربران قرار می گیرند که بر اثر شانتاژهای روانی موجود در جامعه حتی تا ده ها برابر از نیاز روزمره خود را می خواهند بطور نقد از بانک ها برداشت نمایند؛ برای مدیریت و کنترل این وضعیت کاملا بحرانی و حساس چه میزان ذخایر استراتژیک اسکناس و نقدینگی برای این تعداد شعبه و مراجعه کننده در نظر گرفته شده است و چه دستورالعمل هایی پیش بینی شده است ؟ حالت خوش بینانه آنست که باید اذعان داشت که چنین تدابیری پیش بینی شده است و جایی برای نگرانی نیست.

بدون شک دست اندرکاران امر در کشور ، به حساسیت های موجود در حفظ و صیانت از اموری که بگونه ای در معرض حملات سایبری و تخریبی دشمنان قرار دارند (که لیست بلند و بالایی نیز دارد) بیش از نگارنده این سطور آگاه بوده و هستند اما مقابله با تهدیدات ملی ، عزم و اراده و حضور تمامی ارکان جامعه را می طلبد و هر ارگان و نهادی به حد و اندازه خود و در عرصه ماموریت فعالیت های خود باید نقش آفرینی داشته باشد، از اینرو سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز به نظر می رسد باید این موضوع را بطور جدی در برنامه های خود در نظر داشته باشد و گام هایی موثر همچون گذشته، در آینده نیز بردارد، از جمله:

-          تقویت زیرساخت های الکترونیکی و ارتباطی خود در داخل و خارج از کشور.

-         رصد دقیق تحرکات سایبری دشمنان در عرصه فرهنگ و هنر و اندیشه.

-         صیانت از گنجینه های فکری، دینی، فرهنگی، هنری و میراثی کشورمان.

-         ایجاد فضای همکاری مشترک با سایر کشورها جهت مقابله با تهاجمات سایبری در عرصه های فکری و فرهنگی و بویژه مقابله با تحریف عقاید دینی و مذهبی در فضای مجازی.

-         انعکاس صحیح و مستمر دستاوردهای شکوفای انقلاب اسلامی به جهانیان در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی.

-         مقابله با هرگونه تحریف و دروغ پراکنی دشمنان در فضای مجازی که باعث ایجاد تفرقه و بدبینی نسبت به انقلاب و فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی می گردند.

-         نشر گسترده افکار و دیدگاه های فراملی، انسان دوستانه و بین المللی امام راحل(قدس سره) و مقام معظم رهبری(حفظه الله) و تبیین آن در فضای مجازی و جلوگیری از هرگونه تحریف و سوء استفاده از آنها.

  

 انور حبیبی نجفی

رئیس اداره توسعه فرهنگی کشورهای عربی غرب آسیا و شمال آفریقا

اسفند ماه ۱۴۰۰